| 8 Aralık 2021 |
Endokrin sistem bozuklukları, kalp hastalıklarından diyabete ve hatta bulanık görmeye kadar birçok ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Uzmanlar, hormonal dengesizliğin belirtilerini ve önlemek için ipuçlarını açıkladı.
Tüm hastalıkların farklı etkileri vardır. Bir hastalık, tüm gücüyle bir anda vücuda girerek vücuda meydan okuyabilirken, farklı bir hastalık, belli belirsiz ve sistematik olarak vücudu yorabiliyor. Ve üçüncüsü, tüm hayatım boyunca bizimle el ele yürür, karakteri, dünya görüşünü ve yaşam kalitesini genler ve dış faktörlerle eşit olarak etkiler. Farklı maskeler altında saklanan hastalıklar genellikle zor çözülür. Endokrin sistemi hastalıkları da böyledir ve vücutta hormonların normal üretimi bozulduğunda tanımak özellikle zordur. Çoğu zaman, bu tür sorunlardan şikayetçi insanlar 'adrese' ulaşmadan önce çeşitli uzmanlar tarafından muayene edilir veya kendi kendine ilaç alır. Bu tür hastalar, teşhis ve tedavisi son derece zor olan sayısız sağlık deneyleri sonucu genellikle bir endokrinologa başvururlar.
HORMON DENGESİ
Hormonal bozuklukların her zaman özel belirtileri yoktur. Genellikle belirtiler çeşitli rahatsızlıklara benzer ve bazen sadece estetik kusurlar olarak algılanırlar. Bu nedenle, uyarı işaretlerini bilmeniz gerekir. Vücutta, hormon üretebilen ve hayati fonksiyonların endokrin düzenlemesine katılabilen birçok organ ve hücre kümeleri vardır. En önemlileri hipofiz ve hipotalamustur. Bu bezler beyinde bulunur ve konumlarına göre endokrin sistemin diğer tüm organlarını kontrol eder, tiroid ve paratiroid bezleri, adrenal bezler, cinsellik hormonları ve pankreas bunların yönetimindedir.
HORMONAL DENGESİZLİK BELİRTİLERİ
Hipotalamus ve hipofiz bezi bozukluklarında genellikle kontrolleri altındaki bezlerin de işlevi zarar görür. İşte hormonal bozuklukta görülen en yaygın 7 belirti:
ARTAN İŞTAHLA BİRLİKTE KİLO KAYBI
Artan iştahla birlikte görülen kilo kaybı veya kilo alamama, tiroid fonksiyonunun arttığı anlamına gelebilir. Kilo kaybına ek olarak, vücut sıcaklığında 37-37.5 °C'ye mantıksız ve uzun süreli bir artış, kalbin çalışmasında kesintiler, aşırı terleme, parmaklarda titreme, ani ruh hali değişimleri, sinirlilik ve uyku bozuklukları görülebilir. Hastalığın ilerlemesi ile cinsel fonksiyon bozulur. Çoğu zaman, sürekli şaşırmış bir görünümle dikkat çekilir ve şişkinlik vardır. Gözler tamamen açıldığında, parlarlar ve dışa doğru şişkin görünürler. İris ve göz kapakları arasında yukarıda ve aşağıda beyaz bir sklera şeridi kalır.
OBEZİTE
Obezite sadece yetersiz beslenme ve fiziksel hareketsizlik sorunu olmayabilir. Obezite birçok endokrinolojik bozukluğa eşlik eder. Yağ dokusu vücutta eşit olarak birikiyorsa, iştah değişmezse veya hafifçe azalırsa, cilt kuruluğu, halsizlik, sürekli uyuşukluk, saç dökülmesi ve kırılganlık endişeleri varsa, tiroid fonksiyonunda bir azalma olduğu varsayılabilir. Bu tür insanlar soğukluk, vücut ısısında ve tansiyonda azalma, ses kısıklığı, periyodik kabızlık yaşarlar. Obezite genellikle en önemli belirtilerden biridir ve yağ dokusu esas olarak yüz ve boyun, omuz çizgisi, karın ve sırtta birikir. Uzuvlar ince kalır, bağışıklık azalır.
VÜCUT KILLARININ AŞIRI BÜYÜMESİ (HİPERTİROİDİZM)
Genellikle cinsellik hormonlarının işlev bozukluğunu gösterir. Daha sık olarak, bu belirti kadınlarda aşırı testosteron üretimini gösterir. Bu durumda hipertrikoza genellikle ciltte yağ artışı, sivilce ve kepek eşlik eder. Adet ve üreme fonksiyonu bozulur.
DERİDEKİ KIRMIZI ÇATLAKLAR (STRİA)
Hipotalamik-hipofiz sistemindeki bir bozukluğun korkunç bir işaretidir. Genellikle adrenal bezler sürece dahil olur. Karın derisinde, iç uyluklarda ve meme bezleri bölgesinde çatlaklar görülür. Özel bir belirtisi, tansiyonun yüksek seviyelere yükselmesidir.
GÖRÜNÜMDE DEĞİŞİKLİK
Akromegalinin erken bir belirtisidir. Yüz hatları sertleşir, kaş çizgileri, elmacık kemikleri ve alt çene büyür. Dudaklar büyür, dil o kadar büyür ki ısırma işlemi bozulur. Bu durum, hipotalamusta üretilen aşırı büyüme hormonu somatotropin oluşumu olan yetişkinlerde gelişir. El ve ayaklarda hızlı bir büyüme vardır. Kişi ayakkabılarını çok sık değiştirmek zorunda kalır. Ekstremitelerde uyuşma, eklem ağrısı, ses kısıklığı, cinsel işlev bozukluğu şikayetleri görülebilir. Cilt kalınlaşır, yağlı hale gelir, saç büyümesi hızlanır.
GÖRME BOZUKLUĞU
Endokrin sistemin bozukluğunun bir sonucu olabilir. Kalıcı baş ağrılarının eşlik ettiği hızlı ve kalıcı bir görme bozukluğu, hipofiz tümörü şüphesi için bir nedendir. Bu durumda, karakteristik bir işaret, geçici görme alanlarının kaybıdır ve yukarıda belirtilen hormonal bozukluk belirtileri sıklıkla gelişir.
KAŞINTILI CİLT
Kaşıntılı cilt, kan şekeri seviyelerinin bir göstergesi olabilir ve diyabetin erken bir belirtisidir. Bu durumda, kaşıntı genellikle perinede meydana gelir (anüs ile üreme organı arasındaki bölge). Susuzluk ve ağız kuruluğu ortaya çıkar, idrar miktarı artar ve idrara çıkma daha sık hale gelir. Ciltteki yaralar ve çizikler çok yavaş iyileşir, yavaş yavaş halsizlik ve yorgunluk gelişir. Kilo, hastalığın şekline ve kişinin bünyesine bağlı olarak hem obezite yönünde hem de kilo verme yönünde dalgalanabilir.
MUTLAKA TEDAVİ EDİLMELİ
Listelenen belirtilerden bazıları aşırı çalışma, vitamin eksikliği, işte ve evde stresin sonuçları gibi önemsiz belirtiler olarak kabul edilebilir. Bununla birlikte, bir uzmana gecikmeli gitmek, tedavi şansını büyük ölçüde azaltabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Hormonal bozukluk ne olursa olsun, her zaman tıbbi tedavi gerektirir. Tedavi olunmazsa endokrin hastalıkları yavaş yavaş ilerler ve ilk aşamalarda fazla endişeye neden olmazken, uzun vadede ağır bir yankı ile kendini gösterir. Terleme, vücut ağırlığında değişiklik, aşırı saç büyümesi için endişelenmeyebilirsiniz, ancak bu bozukluklar kısırlığa, şiddetli kalp yetmezliğine, felç veya kalp krizine dönüştüğünde tedavi seçenekleri oldukça kısıtılı hale gelir. Hormonal bozuklukların modern teşhisi, çok çeşitli muayenelerden oluşur. Bazen doktorun hastaya bakması tanı koyması için yeterlidir. Bazı durumlarda, kandaki hormonların ve metabolitlerinin düzeyinin belirlenmesi, fonksiyonel stres testleri, röntgen ve ultrason teşhisi, bilgisayarlı tomografi dahil olmak üzere birçok laboratuvar ve görüntüleme çalışmaları yapılması gerekir. Endokrin hastalıklarının çoğu, zamanında tedavi ile tamamen tedavi edilebilir, bazıları ise sürekli hormon replasman tedavisi gerekir veya cerrahi tedavi uygulanır. Çoğu durumda erken teşhis ve doğru tedavi ile birçok endokrin hastalığını kontrol altına almak veya tamamen iyileştirmek mümkündür.
DENGESİZLİĞE NE SEBEP OLABİLİR?
Hormonal değişiklikler her yaşta ve yılın herhangi bir zamanında görülebilir. Uyku eksikliği, bazı ilaçların alınması, dengesiz beslenme, çok sayıda kötü alışkanlık, zaman ve iklimde keskin bir değişiklik hormonal dengesizliğe neden olabilir. En sık sonbahar-kış döneminde hormonal değişiklikler görülür.
Sonbahar ve kış aylarında gün ışığı saatleri giderek azalır, vücut daha az D vitamini üretir, normal hormonal metabolizma için yetersiz kalır. D vitamini vücutta depolanmaz, normal sentezi için sadece güneşte daha fazla zaman harcamak değil, aynı zamanda kalsiyum ve A ve E vitaminleri içeren daha fazla yiyecek yemek gerekir. Bu, öncelikle yağlı deniz balıkları, yumurta, susam, keten tohumu ve cevizdir. Sonbahar-kış döneminde D vitamini eksikliği ile eş zamanlı olarak stres hormonu kortizol seviyesi yükselir ve tiroid bezinin işlevi azalır. Birçoğumuz şu anda vücudun ısrarla daha fazla yiyecek, özellikle de tatlı ve yağlı yiyecekler istemeye başladığını hissediyoruz. Sonuç olarak, enfeksiyonlara direnmek bizim için daha zorlaşır, ruh hali düşer, yorganın altına girmek ve kanepeden kalkmak istemeyiz. Genel halsizlik, yorgunluk, iş günü içinde uyuşukluk, tatlı isteği, normalden daha fazla kahve içme isteği, kilo verememe, fazladan gereksiz kilolarda aktif artış ve adet düzensizlikleri... Bunların hepsi hormonal dengesizliğin belirtileridir. Hiçbir olumlu düşünce, arkadaşlarla konuşma veya daha da kötüsü, katı diyetler rahatlama getirmeyecektir; enerji artmayacak, ruh hali kendiliğinden yükselmeyecektir. Bu tür şikayetlerle bir terapiste veya endokrinologa danışmalısınız. Laboratuvar testleri çok önemlidir, kan bileşimi ve hormonal profil öğrenilmelidir. Bu dönemde D vitamini seviyenizi kontrol etmeniz mantıklı olabilir.
KENDİNİZİ KONTROL EDİN
Hormonal dengesizliğin varlığına işaret edebilecek daha küçük belirtiler şu şekildedir:
- Sebepsiz yere ateş,
- Şişlik,
- Saç dökülmesi,
- Kırılgan tırnaklar,
- Kuru cilt (kremler yardımcı olmaz),
- Tansiyon dalgalanmaları,
- Kiloda değişiklik,
- Eklem ağrısı,
- Çabuk yorulmak,
- Uyumakta zorluk (uykusuzluk üç haftadan uzun sürer).
Bu belirtiler, mümkün olan en kısa sürede bir endokrinologla iletişim kurmak için yeterlidir.
